Fur Elise, tiếng Đức có nghĩa là Gửi Elise là tên của bagatelle giọng La thứ, một tiểu phẩm cho piano độc tấu do Ludwig van Beethoven sáng tác vào khoảng năm 1810 khi ông 40 tuổi và đã xác lập được danh tiếng vững chắc là một trong những nhà soạn nhạc lớn nhất mọi thời đại. Ở Việt Nam, nó mang cái tên phổ biến là Thư gửi Elise.
Những học giả và nhà phê bình về Beethoven không hoàn toàn chắc chắn ai là Elise. Giả thuyết có lý nhất là ban đầu Beethoven lấy tiêu đề tác phẩm của mình là “Für Therese”. Therese tên đầy đủ là Therese Malfatti von Rohrenbach zu Dezza (1792-1851) là người mà Beethoven có ý định kết hôn vào năm 1810. Cô là con gái của Jacob Malfatti von Rohrenbach (1769-1829), một thương gia người Vienna. Beethoven thường không may mắn khi có ý định tiến đến hôn nhân và Therese là một trong số vài người phụ nữ đã cự tuyệt lời cầu hôn của ông. Beethoven viết tác phẩm này khi ông đang làm thầy dạy piano cho Therese. Khi tác phẩm được xuất bản vào năm 1865, người phát hiện ra tiểu phẩm này, Ludwig Nohl, đã chép nhầm tiêu đề thành “Für Elise”. Bản thảo viết tay đã bị thất lạc. Elise bị chép nhầm hay là một tình yêu bí ẩn, hoặc là tên một người phụ nữ đã tạo cảm hứng cho sáng tác này của Beethoven, đó vẫn còn là một điều bí ẩn trong cuộc đời của nhà soạn nhạc đại tài này.
Giai điệu nổi tiếng bắt đầu bằng những âm E – D# – E, hoặc một cách trùng âm E – Eb – E, mà trong tiếng Đức tương đương với E – Es – E, những chữ cái “mang kí hiệu âm” trong cái tên ThErESE hay EliSE. Liệu có phải ý định của Beethoven là viết khúc nhạc theo những chữ cái của tên người yêu ông hay không?
(Đỗ Thuý Hiền – K5A ĐHSP Nghệ thuật TW 2014)
Bình luận